Chử Đồng Tử tự kể về mình

Ta là Chử Đồng Tử, cha ta là Chử Cù Vân. Chúng ta sống ở thời kì xa xưa, ngàỳ mà mọi sự vật còn nhuốm màu thần kì, huyền ảo.

Nhà ta rất nghèo, mẹ ta mất sớm, hai cha con ta chăm chỉ làm việc, đánh cá bắt tôm hoài mà không đủ ăn. Cả nhà chỉ có một manh khố, hai cha con chung nhau dùng. Ai có việc đi ra ngoài thì đóng khố, người ở nhà thì ở trần. Chẳng may, cha ta cũng mất. Khi nhắm mắt người dặn ta: Cha chết rồi thì con lấy khố mà dùng, ta nằm xuống ở trần thì cũng chẳng sao. Nhưng phận làm con ai nỡ để cha như vậy. Sống đã không có gì, lẽ đâu chết cũng không một mảnh vải che thân? Ta tặng khố cho cha còn mình thì vẫn ở trần như vậy.

Một hôm, ta đang lặn ngụp bắt cá ở bờ sông thì bất chợt thấy một đoàn thuyền cờ buồm rợp bóng nước. Chắc toàn người quyền quý chi đây. E họ nhìn thấy mình ở trần thì sinh kinh hãi, ta bèn lên bờ nằm xuống mà lấy cát sông phủ kín mình.

Oái oăm thay, ta đang nằm yên không nhúc nhích thì bất chợt thấy tiếng người lao xao lại gần, mà lạ thay toàn là tiếng đàn bà con gái. Họ nói chuyện, rồi tắm ở trên bờ. Rồi bất chợt ai đó dội nước lên bờ cát, mình ta ướt đẫm, nước dội đến đầu, mình ta lộ ra đến đấy. Ta nghe thấy một tiếng á rất nhẹ. Hé mắt ra, ta thấy một mĩ nữ tuyệt trần đang nhìn ta kinh ngạc. Người ấy cho ta quần áo để mặc rồi hỏi han chuyện nhà, tại sao ta lại mình trần mà nằm đó? Ta thực thà kể lại gia cảnh, cha ta mất ra sao, ta để khố táng cha như thế nào. Người ấy nghe xong thì than:

- Thiếp đã nguyền sống ở vậy không lập gia đình. Nhưng ắt đây là duyên trời se thì biết chối sao đây!

Lúc ấy ta mới biết người con gái tắm trên bờ cát là Tiên Dung công chúa. Dân gian vẫn đồn nàng là người có tấm lòng nhân hậu, phóng khoáng. Nàng chẳng muốn lấy chồng mà chỉ thích ngao du sơn thuỷ. Hôm nay, nàng đi qua đây, thấy cảnh đẹp sơn thuỷ hữu tình nên sai a hoàn vây màn mà tắm. Ngờ đâu...

Ta đã hết lời chối từ nhưng nàng vẫn khăng khăng một mực muốn lấy ta. Ta không còn cách nào khác. Ta và nàng kết duyên chồng vợ. Nhưng nghe tin ấy, vua cha nàng giận lắm. Người không chấp nhận một chàng rể nghèo hèn như ta. Người truyền lệnh không nhận Tiên Dung là con mình nữa và thu quân lính, kẻ hầu người hạ về. Chao ôi, vậy là chỉ vì ta mà Tiên Dung đoạn tuyệt tình nghĩa với cha, rời bỏ lầu son gác tía. Sống với ta, liệu nàng có chịu đựng được cảnh gian khó hay không?

Tiên Dung sống với. ta thực sự là một người vợ ngoan hiền. Chúng ta sống vui vẻ và hạnh phúc.

ít lâu sau, ta từ biệt nàng lên núi tìm thầy dạy học phép tiên. Thầy dạy ta là một người tài cao đức lớn. Thấy ta chăm chỉ, chịu khó, người cũng truyền cho ta mọi phép hay. Sau ba năm khổ luyện, ta chào thầy xuông núi. Trước khi ta về, thầy cho ta một cái nón và một cây gậy, bảo rằng sẽ có lúc cần đến.

Ta trở về truyền phép thuật cho Tiên Dung. Chúng ta giúp đỡ dân làng, dạy dân trồng trọt chăn nuôi sao cho hiệu quả. Làng xóm trở nên trù phú, đông đúc.

Chẳng may, vua cha nghe tin làng xóm của vợ chồng ta phát triển ngày càng thịnh vượng thì ngờ rằng chúng ta có ý làm phản, người cho quân đến bắt chúng ta. Lúc quan quân kéo đến hai vợ chồng ta vì không muón làm hại người của cha nên cả hai lánh đi nơi khác. Đến một bờ sông, trời lúc ấy cũng đã tốì. Quan quân cũng không đuổi theo nữa. Ta đem chiếc gậy cắm xuống đất, lây chiếc nón úp lên trên để che sương - hai vật năm xưa thầy ta ban cho. Hai vợ chồng ta dựa vào nhau ngủ thiếp đi.

Đến khi tỉnh dậy thì thấy xung quanh kẻ hầu người hạ đi vào nhộn nhịp. Thì ra những thứ ấy thầy ta ban cho cả.

Về sau, chúng ta được Ngọc Hoàng vời lên tiên giới, ở cõi thần tiên, ta và vợ vẫn thường nhìn xuống nhân gian giúp người nước Việt chống quân thù.

Bờ sông nơi Tiên Dung tắm và gặp ta được người đời sau gọi là bãi Tự Nhiên, nơi vợ chồng ta nghỉ lại một đêm gọi là đầm Nhất Dạ.