Sống như thế nào trong thế kỉ XXI? (đề mở)

HƯỚNG DẪN LÀM BÀI

Đề mở, vấn đề nghị luận đặt ra của đề hài là rất rộng, rất lớn, mang ý nghĩa thời đại sâu sắc, lại thiết thân với từng người cả trước mắt và lâu dài: Con người sẽ sống như thế nào trong thế kỉ XXI? Sẽ có nhiều ý kiến, nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này khi loài người dã bước vào thời đại toàn cầu hóa để hội nhập với nhau trong từng khu vực và trên cả thế giới. Đây củng là thời đại mà mọi giá trị của con người được phát huy cao độ, cả về khoa học kĩ thuật củng như văn học nghệ thuật,... Phải sống như thế nào cho phù hợp với thời đại mới, đồng thời phát huy được tiềm năng của bản thân để đóng góp vào bước đi chung và thành quả của nhân loại, trong đó có dân tộc mình, đất nước mình. Bàn luận về cách sống của thế kỉ này, thời đại này, rõ ràng là một vấn đề rất lí thú, nhưng không đơn giản - cần có sự suy ngẫm sâu sắc trên cơ sở những hiểu biết về thời đại và cả những trải nghiệm trong thực tiễn cuộc sống để có thể tự mình đề xuất một cách sống phù hợp nhất và bảo vệ cách sống đó bằng những lập luận thuyết phục đối với người đọc.

GIỚI THIỆU BÀI VĂN THAM KHẢO

Dưới đây giới thiệu một quan điểm về "xu thế sống của thế kỉ XXI". Chúng ta có thể đồng tình hoặc không đồng tình với tác giả; nhưng chí ít bài viết sẽ gợi cho anh (chị) những ý tưởng cần thiết để suy ngẫm - trên cơ sở đó khẳng định chủ kiến của mình về cách sông của thế kỉ XXI và bảo vệ chủ kiến đó.

SỐNG ĐƠN GIẢN - XU THẾ CỦA THẾ KỈ XXI

Vài năm lại đây, ở phương Tây xuất hiện một trào lưu sống mới gọi là sống đơn giản: mọi người tự nguyện đơn giản hóa cuộc sống của mình.

Như thế nào gọi là sống đơn giản? Theo quan niệm của nhừng người đề xuất ra trào lưú này, sông đơn giản không đồng nghĩa với cuộc sống khổ hạnh và nghèo đói, mà là một cuộc sống được lựa chọn sau một quá trình nghiên cứu kĩ lưỡng; một cuộc sống hòa đồng với thiên nhiên, tìm kiếm sự cân bằng trong mối quan hệ động - tĩnh; một cuộc sông hồn nhiên, vô tư, không lo lắng, siêu phàm và thoát tục... Sống đơn giản chính là tự mình lắng nghe tiếng nói của lòng mình, xem rõ điều mình thật sự cần thiết là cái gì? Là sống một cuộc sông thật sự là của bản thân mình chứ không phải là bắt chước theo lôi sông của người khác hoặc sống theo yêu cầu của người khác.

Để có thể sống đơn giản cần phải có sức sáng tạo và lòng quyết tâm lớn, phải thực sự hòa mình vào cuộc sông để cảm nhận. Nếu như bạn muôn mua một căn nhà, bạn cần phải nghĩ đến cả cái lợi và cái hại của nó, có lợi ắt cũng sẽ có hại, cái được và mất luôn đi liền với nhau, bất cứ lựa chọn nào cũng đều có mặt trái của nó. Một căn nhà rộng rãi đẹp đẽ tất sẽ đem đến sự thoải mái dễ chịu cho người ở và cả những lời khen ngợi của những người khác: nhưng để có tiền chi trả cho nó, bạn buộc phải làm việc cật lực và có thể còn phải từ bỏ một sô' thứ khác trong cuộc sông của bạn nữa. Sau khi mua nhà vài tháng hoặc vài năm, có thể sẽ có lúc bạn nghĩ rằng không hiểu vì sao bạn phải sông một cuộc sống khổ sở vất vả, một cuộc sống hết sức đơn điệu nhàm chán chỉ để có tiền trả cho một căn nhà như thế này nhỉ?

Muốn có được một cuộc sống thoải mái, sung sướng là một nhu cầu hoàn toàn chính đáng của con người. Chúng ta cần phải ăn, ở, đi lại,... chúng ta cũng cần phải có những công việc có thù lao và cả những công việc không có thù lao. Là con người, chúng ta không thể không có thứ gì, chúng ta lại thường không biết dừng lại đúng lúc vì lòng tham của con người là vô đáy. Lòng tham đó sẽ đẩy chúng ta vào cảnh nợ nần, mệt mỏi và cùng quẫn, từ đó tâm hồn chúng ta sẽ trở thành chai sạn, trơ lì.

Sống đơn giản là sống sâu sắc hơn, quan tâm đến nhau hơn, thân thiết với nhau hơn. Cần phải thiết lập một mối quan hệ thân mật gần gũi với con người và cảnh vật trong môi trường sống của chúng ta hơn. Trong cuộc sống hãy dành một khoảng thời gian và không gian sống của mình để tìm hiểu, gần gũi và yêu quý nhừng con người sống xung quanh chúng tạ. Hãy tự mình sống một cuộc sống chân thực và tạo dựng xung quanh mình một cuộc sống hoàn toàn chân thực đối với mình. Chỉ có khi nào bạn thực sự cảm thấy nhẹ nhàng, bắt đầu sống an nhàn, có ý nghĩa thì bạn mới có thể phát hiện ra tinh hoa của cuộc sống này...

Dựa vào nguyên tắc của cuộc sống đơn giản, tiêu chuẩn tối thiểu của cuộc sống là: đáp ứng đầy đủ những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như ăn, mặc, ở, đi lại. Tất nhiên, để đạt được điều đó, bạn phải bỏ ra một số công sức và thời gian nhất định. Nhưng điều quan trọng ở đây là, ngoài tất cả những thứ đó, trong thời gian còn lại, việc mà bạn cần làm là biến mình thành một con người nhàn nhã và bình yên, không hao phí thời gian và công sức vào những việc làm vô bổ. Hiện nay, xu thế sông đơn giản vẫn chưa được thực sự chú ý ở Việt Nam chúng ta. Nhưng thực ra, lối sống này đã được cha ông chúng ta rất coi trọng từ xưa và đã trở thành một trong những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt. Khồng chỉ do người Việt Nam chúng ta chịu ảnh hưởng của các tư tưởng triết học, tôn giáo phương Đông như Nho, Phật, Đạo nên có xu hướng về một cuộc sống an nhàn tự do tự tại mà ở thời đại nào chúng ta cũng có những con người biết cách sống nhàn nhưng không phải là lẩn tránh cuộc sống thực tế mà là sông một cách có ích cho đời. Có thể kể ra ở đây rất nhiều danh nhân của đất Việt đã từng có cuộc sống như vậy: Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hồ Chí Minh,...

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, con người luôn trong trạng thái phải chịu đựng một áp lực quá tải do cuộc sống mang lại. Ngay từ khi đang còn là một đứa trẻ, người ta đã bị cuốn theo một nhịp sống gấp gáp của thời đại. Chính vì vậy, đã nảy sinh nhừng căn bệnh mang tính thời đại như bệnh stress, làm tổn thương đến cuộc sống của biết bao con người. Trong một hoàn cảnh như vậy, việc xây dựng cho mình một cuộc sống đơn giản - một cuộc sông nhàn nhã theo đúng nghĩa: nhàn tâm, làm việc có khoa học, biết dừng lại ở mức đủ, biết mình biết người, có thái độ ứng xử đúng đắn, văn hóa - là việc làm có ích cho mỗi người. Điều này không những phù hợp với xu thế văn minh của thời đại mà cũng rất phù hợp với truyền thông văn hóa của dân tộc Việt Nam chúng ta.