Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cùng với các nhà thơ khác như Bằng Việt. Phạm Tiến Duật, Lê Anh Xuân. Nguyễn Khoa Điềm nổi tiếng với hai tác phẩm chính là trường ca “Mặt đường khát vọng”
Trong số các nhà thơ thế hệ chống Mỹ, Nguyễn Khoa Điềm là người rất thành công với giọng thơ trữ tình chính luận thể hiện rõ những tâm tư của thế hệ trẻ đô thị miền Nam.
Nhắc đến những kiệt tác có tầm vóc về đất nước: Nam quốc sơn hà (?), Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi) hay những bài thơ khá nổi tiếng như Đất nước (Nguyễn Đình Thi), Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng (Chế Lan Viên)...
Lịch sử văn học đã từng ghi dấu rất nhiều tác phẩm ra đời ca ngợi quốc gia dân tộc, ca ngợi nhân dân. Nhưng trong số đó, hiếm thấy có tác phẩm nào có được quan niệm mới mẻ như trường ca "Mặt đường khát vọng" của Nguyễn Khoa Điềm
Đất nước là một chủ đề lớn và quen thuộc trong thơ ca. Hình tượng đất nước đã gợi cảm xúc cho biết bao nghệ sĩ sáng tác ra tác phẩm của mình. Ở mỗi người ta lại được thấy đất nước trong một hình ảnh khác nhau, đẹp và chứa đầy xúc cảm
Đoạn trích “Đất nước” nằm trong trường ca “Mặt đường khát vọng” - Nguyễn Khoa Điềm là một đoạn trích hay và độc đáo với hình tượng “đất nước của nhân dân”. Có thể nói một trong những thành công của đoạn trích đó là việc xây dựng nên đất nước
Nhà thơ Huy Cận đã viết: “Sống vững chãi bốn ngìn năm sừng sững Lưng đeo gươm tay mềm mại bút hoa Trong và thật sáng hai bờ tư tưởng Sống hiên ngang mà nhân ái chan hòa”
Trong các thi phẩm của thi ca hiện đại Việt Nam, đề tài quê hương đất nước chiếm một số lượng khá lớn. “Đất nước” là một sáng tác tiêu biểu của Nguyễn Đình Thi trong thời kì kháng chiến chống Pháp.
Thi đề Đất nước là một cảm hứng chủ đạo của nền văn học Việt Nam qua các thời đại. Đặc biệt trong văn học cách mạng, cảm hứng ấy lại càng sục sôi, cuốn hút người thi sĩ. “Đất nước” trở thành tiếng gọi thiêng liêng, cao quý nhất đốì với mỗi con người
Nguyễn Đình Thi là một nghệ sỹ đa tài, ông thành công trong rât nhiều lĩnh vực như thơ ca, âm nhạc, hội hoạ... Nhưng dường như ông vẫn được người đời nhắc đến nhiều nhất với tư cách một nhà thơ.
