Các nhà nghiên cứu văn chương truyền khẩu đều cho rằng tục ngừ là kho tàng trí tuệ, đúc kết kinh nghiệm sống của tổ tiên bao đời, còn ca dao chính là những khúc ca, câu hát trữ tình phong phú nhất của dân tộc.
Người dân Việt Nam từ ngàn xưa đến nay vốn giàu tình cảm. Những gì xảy ra hàng ngày xung quanh họ. Thiên nhiên, cuộc sống, công việc được cảm nhận với những cảm xúc sâu sắc ấy đã ngưng đọng lại thành những lời thơ lưu truyền rộng rãi mà ngày nay vẫn được giữ gìn: ca dao.
Nhắc đến ca dao, trong ta lại dâng lên một tình cảm ngọt ngào thương mến. Bởi ngay từ lúc trong nôi, khi chưa biết nói, chưa tiếp xúc, chưa biết cảm nhận thì bên tai ta cũng đã lung linh những điệu hát ca dao.
Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, chúng ta nhận thấy có biết bao lời ca dao bình dị. Nhưng hơn hết, có lẽ những câu ca dao về tình yêu gia đình, về sự son sắt thuỷ chung chính là những lời ca dao hay, dễ thương và rất tế nhị.
Mẹ ru con bên nôi, trai gái tự tình bên cối gạo, những người chống đò hát với đêm trăng, họ đã truyền từ đời này qua đời khác các câu thơ tuyệt vời của họ. Những câu thơ tuyệt vời mà nhà thơ Chế Lan Viên nói đến ấy chính là vần điệu dân gian đó.
Thân phận người phụ nữ trong chế độ phong kiến đã chịu rất nhiều thiệt thòi và bất hạnh. Đã có rất nhiều điển hình về sự bất hạnh đó: một nàng Kiều gian truân, ngậm đắng nuốt cay khóc thầm cho cuộc đời mình
Ca dao, dân ca là bộ phận văn học dân gian phản ánh tâm tư, tình cảm của người bình dân. Có nhiều cách cảm nhận khác nhau. Với em, em rung động khi đọc ca dao, dân ca về tình yêu đôi lứa.
Tình yêu lứa đôi - phải chăng đó chính là sự hài hoà, đồng điệu giữa hai tâm hồn, hai cuộc đời riêng lẻ? Song từ: Cái thuở ban đầu lưu luyến ấy, Nghìn năm đâu dễ mấy ai quên.
Thuở âu thơ, em bồng bềnh đi vào giấc ngủ trong những buổi trưa hè oi ả nhờ tiếng mẹ ru: Gió mùa thu mẹ ru con ngủ... Lớn lên, em bừng tỉnh nhiều lần mỗi khi nhận thấy ai đó chèn ca dao tục ngữ trong câu trò chuyện của mình.
Có nơi đâu đẹp tuyệt vời Như sông như núi như người Việt Nam... Bốn ngàn năm lịch sử lấp lánh trôi đi với thơ và máu, lửa và hoa, với chân dung con người Việt Nam lung linh toả sáng.
