Trong quãng thời gian sống và hoạt động cách mạng tại Pháp, Nguyễn Ái Quốc có một số tác phẩm viết bằng tiếng Pháp như: Vi hành, Lời than vãn của bà Trưng Trắc, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu...
Truyện ngắn này đăng báo Người cùng khổ số 36, 37 tháng 9 và 10 năm 1925 ở Pháp, nhưng bấy giờ Bác Hồ đang ở Quảng Châu (Trung Quốc). Phan Bội Châu bị thực dân Pháp bắt cóc ở Thượng Hải ngày 18-6-1925 và đưa về giam ở Hà Nội.
Phạm Duy Tốn (1883 - 1924), một cây bút truyện ngắn xuất sắc nhất của những năm đầu thế kỉ XX. Trong số những tác phẩm của ông để lại, sống chết mặc bay là truyện ngắn tiêu biểu hơn cả và được coi như một trong số những tác phẩm mở đầu cho khuynh hướng văn học hiện thực ở nước ta.
Bước vào thế kỉ XX, văn học nói chung, truyện (truyện ngắn, truyện dài) Việt Nam nói riêng có nhiều đổi mới, mang tính hiện đại. Truyện ngắn hiện đại thiên về tính chất hư cấu, cốt truyện phức tạp hơn, khắc hoạ được nhiều hình tượng, chi tiết sinh động
Văn xuôi quốc ngữ buổi đầu đã có sự đóng góp của Phạm Duy Tốn. Truyện ngắn sống chết mặc bay của ông là một trong những thành tựu của dòng văn học hiện thực thuở sơ khai. Truyện được viết vào tháng 7 - 1928, được đăng tải trên tạp chí Nam Phong số 18 tháng 12 năm 1928 mang giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc.
Đọc thơ Nguyễn Khuyến ta chẳng thấy mấy bài vui bởi tâm trạng ông mang nặng nỗi buồn trước cảnh đất nước thương đau, trước thói đời lắm nỗi éo le. Nỗi buồn ấy càng sâu càng đậm từ khi ông cáo quan về ở ẩn.
Viết về bạn là một đề tài thường gặp của các thi nhân xưa. có lẽ sâu sắc hơn cả là tình bạn của Nguyễn Khuyến dành cho Dương Khuê khi ông qua đời. Và đặc biệt hơn trong bài Bạn đến chơi nhà tình cảm ấy lại được biểu lộ thật thân thiết và đáng kính trọng biết bao.
Nguyễn Bỉnh Khiêm có một bài thơ Nôm rất hay về tình bạn, bài thơ được ông làm trong dịp nhà bạn có việc vui, ông đến chúc mừng bạn với món quà "mừng nhau một mặt không" bởi vì quà nào cho xứng mối thâm giao?
Hồ Xuân Hương là một thi sĩ tài hoa bậc nhất trong nền văn học cổ Việt Nam. Thơ bà ẩn sau những tiếng cười tưởng chừng như tinh nghịch, châm biếm lại chứa chan niềm cảm thông, xót xa cho số phận người phụ nữ.
Hồ Xuân Hương là một nữ sĩ với phong cách thơ độc đáo của nền văn học cổ Việt Nam. Bà đã để lại cho đời nhiều tác phầm có giá trị. Thơ của bà là tiếng nói bênh vực người phụ nữ và đả kích chế độ nam quyền - thần quyền.
